Ook Asten wil bijdragen aan heksenroute
Het gebouw bij het kasteel in Heusden dat is vernoemd naar de daar vermoorde ‘heks’: het Anna Ceelen Huis. (Foto: Joyce van Dijk)
ASTEN – Ruim 4 eeuwen geleden vond in de regio de vervolging van 25 heksen plaats. Als het aan cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers ligt, mogen we die gebeurtenis niet vergeten. Daarom is hij bezig met een heksenroute door zes verschillende gemeenten: “We willen deze gebeurtenissen terugbrengen in het collectieve geheugen.”
door Bram van Leuken
In 1595 belandden 23 vrouwen die verdacht werden van hekserij levend op de brandstapel. Eén vrouw werd door marteling om het leven gebracht en weer een andere vrouw beroofde zichzelf van het leven.
“We hebben hier te maken met mensen van vlees en bloed, net zoals jij en ik”, vertelt Rooijakkers. “Natuurlijk zijn we niet verantwoordelijk voor de daden van onze voorouders, maar we zijn wel verantwoordelijk voor het actief houden van de herinnering.” Dat laatste is nodig volgens Rooijakkers: “Binnen de vakwereld is deze gebeurtenis bekend, maar bij veel inwoners is het verdrongen.”
De beoogde route gaat door de gemeenten Helmond, Asten, Someren, Cranendonck, Heeze-Leende en Geldrop-Mierlo. Vijf van de zes gemeenten hebben inmiddels een financiële bijdrage van 5.000 euro geleverd. Alleen Asten heeft nog geen toezegging gedaan, maar het gemeentebestuur is voornemens mee te werken, omdat het kasteel van Asten in de zestiende eeuw werd gezien als het centrum van hekserij. Anna Ceelen, een vrouw uit Asten werd in 1595 dood gemarteld in de kerkers van het kasteel, omdat de heer van Asten haar van duivelse praktijken betichtte. De lokale politiek in Asten bespreekt het collegevoorstel in januari.
Subsidie
Naast de financiële injecties van de verschillende gemeenten is Rooijakkers afhankelijk van subsidie van het Mondriaan Fonds. Uitsluitsel daarover wordt in maart verwacht. Als de subsidie rond is, gaat Rooijakkers over op het vooronderzoek. Daarin wordt per gemeente bekeken welke plek het meest geschikt is, welk soort kunstwerk het best past en welke kunstenaars in aanmerking komen om de kunstwerken te maken. Binnen de gemeente Asten lijkt het kasteel vooralsnog een logische locatie. In 2023 wil Rooijakkers beginnen aan de uitvoering van de route.
Oproep
Rooijakkers roept inwoners van de Peel op om samen met de heemkundekring een soort ‘community-project’ op te zetten. “De namen van de slachtoffers uit 1595 zijn inmiddels bekend. Sommige namen komen nog steeds voor in de regio. Ik ben benieuwd hoe het verhaal zich verhoudt tot de inwoners van nu.” Rooijakkers heeft goede hoop op een geslaagd project: “Ik ben enorm blij met het enthousiasme van de gemeenten. Daarnaast wordt het verhaal opgepikt door diverse lokale media en dat geeft me moed en doorzettingsvermogen.”
Actualiseren
Ondanks dat de heksenroute de lugubere gebeurtenissen van enkele eeuwen geleden blootlegt, heeft de route ook raakvlakken met de actualiteit. “Het vermoeden van hekserij is gebaseerd op samenzweringen en complottheorieën. Uiteindelijk hebben 25 vrouwen een gruwelijke dood gekend als gevolg hiervan. Wij houden mensen graag een spiegel voor, want zoals in 1595 al bleek: zulke theorieën kunnen gevaarlijk zijn”, aldus Rooijakkers.